Στις διαταραχές φάσματος του αυτισμού (ΔΦΑ) η διατροφική αξιολόγηση είναι άκρως σημαντική λόγω της περιορισμένης δίαιτας και της συχνής δυσκοιλιότητας. Έως και το 89% των παιδιών με ΔΦΑ παρουσιάζουν κάποιας μορφής διατροφικό πρόβλημα σε σύγκριση με το 25% των παιδιών τυπικής ανάπτυξης.
Τι είναι η κετογονική δίαιτα ;
Στην κετογονική δίαιτα η σύσταση των μακροθρεπτικών διαμορφώνεται ως εξής: υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, επαρκής σε πρωτεΐνες. Μπορεί να πει κανείς εύκολα πως μιμείται τη νηστεία. Υπό την προϋπόθεση της μειωμένης πρόσληψης υδατανθράκων και αυξημένης πρόσληψης λίπους, τα λίπη μετατρέπονται σε σε κετονικά σώματα στο ήπαρ, με αποτέλεσμα να επέρχεται κατάσταση κέτωσης. Κετόνικά σώματα χρησιμοποιούνται στη συνέχεια ως η κύρια πηγή ενέργειας από τον εγκέφαλο άλλα και τα υπόλοιπα όργανα, αντί της συνήθους πηγής ενέργειας, της γλυκόζης (υδατάνθρακας ). Η κετογονική δίαιτα είναι μια τεκμηριωμένη και αποτελεσματική θεραπεία κυρίως για την επιληψία που χρησιμοποιείται και ερευνάται εδώ και σχεδόν 100 χρόνια.
Δεν είναι γνωστός ο ακριβής μηχανισμός δράσης της δίαιτας, αλλά η αποτελεσματικότητά της οφείλεται σε ένα συνδυασμό διαφόρων παραγόντων: σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται η μείωση της φλεγμονής και οι αλλαγές στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και στους νευροδιαβιβαστές. Οι σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι οι αλλαγές στον μικροβιόκοσμο μπορεί επίσης να παίζουν κάποιο ρόλο. Διάβασε εδώ περισσότερα για την κετογονική διατροφή.
Η κετογονική διατροφή είναι μια διαιτητική θεραπεία παρέμβασης σε νευρολογικές διαταραχές όπως η επιληψία και η ΔΦΑ. Μπορεί να είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για τη ΔΦΑ, καθώς μπορεί να βελτιώσει τα βασικά συμπτώματα του αυτισμού και να ωφελήσει τις συννοσηρότητές της, συμπεριλαμβανομένων των επιληπτικών κρίσεων. Ορισμένες έρευνες έδειξαν ότι η κετογονική διατροφή σε βάθος χρόνου (3 έως 12 μήνες ) βελτίωσε βασικά χαρακτηριστικά των ασθενών με ΔΦΑ. Τέτοια χαρακτηριστικά είναι :
- Βελτίωση γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων
- Βελτίωση γλωσσικής λειτουργίας
- Απαλλαγή από επιληπτικές κρίσεις
- Βελτίωση της συμπεριφοράς και της νοημοσύνης
- βελτίωση στις βαθμολογίες ATEC (τεστ αξιολόγησης της θεραπείας του αυτισμού) και CARS (κλίμακα αξιολόγησης του παιδικού αυτισμού).
Η κετογονική διατροφή φαίνεται αποτελεσματική σε ασθενείς με ΔΦΑ, αλλά οι κλινικές μελέτες που έχουμε στα χέρια μας έως σήμερα είχαν μικρά μεγέθη δείγματος, γεγονός που πιθανότατα οφείλεται στη δυσκολία διεξαγωγής τυχαιοποιημένων δοκιμών σε παιδιά με ΔΦΑ. Οι ασθενείς με ΔΦΑ είναι πολύ επιλεκτικά στις τροφές που καταναλώνουν και παρουσιάζουν περισσότερα προβλήματα σίτισης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την δυσκολία εφαρμογής μια περιοριστικής δίαιτας όπως η κετογονική. Επιπλέον, η διάρκεια των μελετών ήταν 3-12 μήνες, η οποία δεν επαρκεί για την αξιολόγηση των παρενεργειών της κετογονικής. Συνοψίζοντας, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να επαληθευτεί ο ακριβής ρόλος της κετογονικής δίαιτας σε ασθενείς με ΔΦΑ.
πηγές: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8146910/, κραους 2021