Οι παρατεταμένες υψηλές συγκεντρώσεις γλυκόζης στο αίμα, δηλώνουν την ύπαρξη σακχαρώδη διαβήτη. Κι ενώ σε όλους τους ανθρώπους αυξάνεται φυσιολογικά η γλυκόζη στο αίμα μετά από ένα γεύμα με υδατάνθρακα, στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη η τιμή αυτή αυξάνεται πολύ περισσότερο από το φυσιολογικό και για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Για ποιο λόγο αυξάνεται τόσο η γλυκόζη στο αίμα ;
Η υπεργλυκαιμία μπορεί να συμβαίνει για 3 λόγους:
- βλάβη στην έκκριση της ινσουλίνης
- βλάβη στη δράση της ινσουλίνης
- και τα δύο παραπάνω
Τί είναι όμως η ινσουλίνη;
Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη η οποία παράγεται από τα β-κύτταρα παγκρέατος, και έχει κυρίαρχο ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων καθώς βοηθά τα κύτταρα να προσλάβουν την γλυκόζη που χρειάζονται. Εφόσον λοιπόν τα άτομα με διαβήτη δεν παράγουν την επαρκή ποσότητα ινσουλίνης ή εμφανίζουν ίσως και αντίσταση σε αυτή, εμφανίζεται υπεργλυκαιμία.
Ποιες κατηγορίες υπάρχουν;
- Προδιαβήτης
Για να διαγνωστεί ένα άτομο με προδιαβήτη θα πρέπει να ισχύει τουλάχιστον 1 από τα εξής:
- γλυκόζη πλάσματος νηστείας 100 έως 125 mg/dL ( IFG ) ή
- γλυκόζη 2 ωρών μετά τη δοκιμασία 140 έως 199 mg/dL ( IGT ) ή
- και τα δύο παραπάνω ή
- αιμοσφαιρίνη (A1C) 5,7% – 6,4%
Τα άτομα με προδιαβήτη έχουν σχετικά υψηλή προδιάθεση για ανάπτυξη διαβήτη και καρδιαγγειακής νόσου.
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (ΣΔ1)
Στον ΣΔ1 υπάρχει καταστροφή των β-κυττάρων παγκρέατος οδηγώντας σε απόλυτη ανεπάρκεια ινσουλίνης. Ο ρυθμός καταστροφής των β-κυττάρων δεν είναι σταθερός: γρήγορη εξέλιξη παρουσιάζει σε βρέφη και παιδιά και συνήθως πιο αργή σε ενήλικες. Οι ασθενείς εξαρτώνται από εξωτερική χορήγηση ινσουλίνης, που παράγεται εκτός του σώματος, για την αποφυγή ανεπιθύμητων παρενεργειών όπως η κετοοξέωση ή και ο θάνατος.
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2)
Ο ΣΔ2 αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο ποσοστό όλων των διαγνωσμένων περιπτώσεων διαβήτη σε παγκόσμιο επίπεδο. Χαρακτηριστικό της νόσου είναι ότι μπορεί να υπάρχει πολύ πριν διαγνωστεί. Επειδή είναι μία προοδευτική νόσος, τα άτομα που εμφανίζουν αρχικά υπεργλυκαιμία, μπορεί να μην σημειώσουν ανησυχητικές τιμές κατά την έναρξη και έτσι το άτομο δεν παρατηρεί κάποιο από τα εμφανή συμπτώματα διαβήτη.
- Σακχαρώδης διαβήτης κύησης (ΣΔΚ)
Η διαταραχή στον μεταβολισμό των υδατανθράκων όπου διαπιστώνεται για πρώτη φορά κατά την διάρκεια του 2ου ή 3ου τριμήνου της εγκυμοσύνης ορίζεται ως ΣΔΚ.
Προσοχή: βασική προϋπόθεση είναι να μην προϋπήρχε ΣΔΤ1 ή ΣΔΤ2 πριν ή κατά την έναρξη της κύησης. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν στον ΣΔΚ είναι πιθανή υπέρταση της μητέρας ή γέννηση μωρού μεγάλου σωματικού βάρους που θα απαιτεί καισαρική τομή. Μεγάλη είναι επίσης και η πιθανότητα προωρότητας προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα στο νεογέννητο, αλλά και η εμφάνιση ΣΔ αργότερα στην ζωή του παιδιού.
Ας μιλήσουν τα νούμερα!
Ο σακχαρώδης διαβήτης συμβάλλει σε σημαντική αύξηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας, ένα γεγονός που μπορεί να μειωθεί με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Σύμφωνα με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρία, από τα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, το 5-10% έχουν διαβήτη τύπου 1, ενώ >90% εμφανίζουν διαβήτη τύπου 2. Ο επιπολασμός του ΣΔτ1 ποικίλει ιδιαίτερα μεταξύ χωρών. Η επίπτωση στην χώρα μας υπολογίζεται σε 9,7 / 100.000 /κατά έτος
Ο ρόλος της διατροφής
Η διατροφική θεραπεία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής φροντίδας και διαχείρισης του διαβήτη. Ο ρόλος ενός εξειδικευμένου διαιτολόγου-διατροφολόγου είναι υψίστης σημασίας για την αποτελεσματικότητα των διατροφικών συστάσεων σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Απαιτείται εξατομικευμένη προσέγγιση και διατροφική εκπαίδευση για την καλή διατήρηση όλων των εργαστηριακών εξετάσεων αλλά και της βέλτιστης ποιότητας ζωής του ασθενούς. Η παρακολούθηση της γλυκόζης, της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, των επιπέδων λιπιδίων και της αρτηριακής πίεσης είναι σημαντική για τον καθορισμό της επιτυχίας των διατροφικών συστάσεων.
Πηγές:
