Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται ολοένα και περισσότερα άτομα με υπέρταση και συνήθως δεν γνωρίζουν τί να κάνουν, πως να κινηθούν έχοντας αυτή την πληροφορία. Σε αυτό το άρθρο θα μάθεις γενικές πληροφορίες σχετικά με την πάθηση του καρδιαγγειακού συστήματος, γνωστή και ως υπέρταση.
Οι ιστοί και τα όργανά του σώματος σου προκειμένου να επιβιώσουν και να λειτουργήσουν σωστά χρειάζονται το οξυγονωμένο αίμα που μεταφέρει το κυκλοφορικό σου σύστημα σε όλο το σώμα. Όταν η καρδιά σου χτυπάει, δημιουργεί πίεση που ωθεί το αίμα μέσα από τα αιμοφόρα αγγεία, δηλαδή τις φλέβες, τις αρτηρίες και τριχοειδή αγγεία. Αυτή η πίεση – η πίεση του αίματος – είναι το αποτέλεσμα δύο δυνάμεων:
Της συστολικής (μεγάλης) αρτηριακής πίεσης, της δύναμης που ασκείται στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων καθώς η καρδιά συστέλλεται και ωθεί το αίμα προς έξω.
Της διαστολικής (μικρής) αρτηριακής πίεσης, της δύναμης καθώς η καρδιά χαλαρώνει μεταξύ των καρδιακών παλμών.
Οι φυσιολογικές τιμές αρτηριακής πίεσης των ενηλίκων είναι στα 120mm Hg συστολική /80mm Hg διαστολική. Ελαφρώς αυξημένη είναι όταν κυμαίνονται μεταξύ 121-129 Hg συστολική /80mm Hg διαστολική, ενώ διάγνωση υπέρτασης θεωρείται στις τιμές 130-139 mm Hg συστολική / 80-89 διαστολική. Για τιμές πάνω από αυτές η υπέρταση είναι σοβαρού σταδίου και θα πρέπει να επισκεφτείς άμεσα τον γιατρό σου.
Τι πειράζει αν έχω υπέρταση;
Όσο έχεις υπέρταση, τόσο η καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία πρέπει να υπερλειτουργούν. Αυτός ο υψηλός “φόρτος” εργασίας κάνει τα όργανα αυτά να λειτουργούν πιο σκληρά και λιγότερο αποτελεσματικά. Μακροπρόθεσμα, η τριβή της υψηλής αρτηριακής πίεσης θα καταστρέψει τους ευαίσθητους ιστούς στο εσωτερικό των αρτηριών. Με τη σειρά της, η LDL (κακή) χοληστερόλη θα σχηματίσει μία “πλάκα” κατά μήκος σχισμών στα τοιχώματα των αρτηριών, σηματοδοτώντας την έναρξη της καρδιαγγειακών προβλημάτων (αθηροσκλήρωση). Όσο η πλάκα αυτή μεγαλώνει, τόσο στενεύει η αρτηρία, οδηγώντας σε περαιτέρω αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Αυτός ο φαύλος κύκλος οδηγεί με την σειρά του σε άλλα προβλήματα υγείας, από αρρυθμίες έως και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Σε ποια ηλικία εμφανίζεται;
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα. Παρόλο που η εμφάνιση της υπέρτασης είναι πιο συχνή στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, περίπου 16% των αγοριών και 9% των κοριτσιών έχουν αυξημένες τιμές. Στις ηλικίες έως και 45 ετών, η υπέρταση κυριαρχεί μεταξύ των ανδρών σε σχέση με τις γυναίκες ενώ αυτό αντιστρέφεται μετά τα 45 έτη ζωής.
Πόσος κόσμος έχει υπέρταση;
Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας 1,28 δισεκατομμύρια ενήλικες ηλικίας 30-79 ετών πάσχουν από υπέρταση σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον υπολογίζεται ότι το 46% των ενηλίκων με υπέρταση δεν γνωρίζει ότι πάσχει από την πάθηση ενώ μόνο 1 στους 5 ενήλικες (21%) με υπέρταση την έχουν υπό έλεγχο.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Υπάρχουν σημάδια κινδύνου, που θα σε οδηγήσουν σε έγκαιρη πρόληψη.
- οικογενειακό ιστορικό: αν οι γονείς ή το κοντινό οικογενειακό περιβάλλον έχει ήδη υπέρταση, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανίσεις και εσύ
- ηλικία: Καθώς μεγαλώνεις, τα αιμοφόρα αγγεία χάνουν σταδιακά μέρος της ελαστικότητάς τους, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης
- φύλο: όπως αναφέρθηκε παραπάνω, οι άντρες ηλικίας έως 45 ετών έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν υπέρταση, ενώ μετά τα 45 χρόνια οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες
“Έχω υπέρταση. Τώρα τι κάνω;”
Αρχικά, η επίσκεψη στον γιατρό σου είναι η νούμερο ένα επιλογή σου. Παρόλα αυτά, η δική σου προσπάθεια να βελτιώσεις την αρτηριακή σου πίεση είναι υψίστης σημασίας. Τα παρακάτω βήματα θα σε βοηθήσουν να το πετύχεις στο έπακρο:
- μείωση της πρόσληψης διαιτητικού νατρίου
- εστίασε στα φρούτα και τα λαχανικά
- διατήρησε ένα υγιές σωματικό βάρος
- αύξησε την σωματική σου δραστηριότητα
- περιόρισε το αλκοόλ, εάν πίνεις
- αύξησε την πρόσληψη διαιτητικού ασβεστίου
