O Σεπτέμβριος είναι ο μήνας που είναι παγκοσμίως αφιερωμένος στη νόσο Alzheimer. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και αυτή μια πανδημία του 21 ου αιώνα, γιατί μας το λένε τα στατιστικά και γιατί οι περισσότεροι συνάνθρωποι μας το έχουν βιώσει είτε σαν ασθενείς ή σαν φροντιστές.
Με μια γρήγορη ματιά αυτό που μας λένε οι αριθμοί είναι ότι: 55.000.000 άτομα υπολογίζεται ότι ζουν παγκοσμίως με άνοια. Το Alzheimer, μαζί με την αγγειακή άνοια, είναι οι πιο συχνές αιτίες άνοιας και υπεύθυνες για το 90% των περιπτώσεων. Εως το 2050 ο αριθμός αυτός αναμένεται να 3πλασιαστεί!
1 στους 3 ανθρώπους πάνω από 85 παγκοσμίως, πάσχει από Alzheimer.
Στάδια και Συμπτωματολογία
Γενικά η πάθηση, χαρακτηρίζεται με σταδιακή ανάπτυξη παθολογικών διεργασιών σε τμήματα του
κεντρικού νευρικού συστήματος, με τελικό αποτέλεσμα την καταστροφή νευρικών κυττάρων και την
ατροφία του εγκεφάλου.
Ωστόσο είναι μια νόσος που μπορεί η συμπτωματολογία του να διαφέρει από ασθενή σε ασθενή και
από στάδιο σε στάδιο. Πολύ περιεκτικά το
Στάδιο 1– Μπορεί να διαρκέσει από πολλά χρόνια έως και δεκαετίες. Εδώ το μυαλό αρχίζει και
«αλλάζει» με πολύ ήπια εώς και καθόλου συμπτώματα.
Στάδιο 2- Εδώ ο ασθενής συνήθως βιώνει περισσότερα προβλήματα μνήμης. Εμφανίζει συμπτώματα
που ίσως δεν επηρεάζουν ακόμα τόσο πολύ τις καθημερινές του λειτουργίες. Μπορεί ωστόσο να
βιώσει απώλεια μνήμης, αδυναμία για ανάκληση λέξεων, προβλήματα όρασης, μειωμένη κρίση.
Όλα τα παραπάνω μπορεί να οδηγήσουν το άτομο σε συμπεριφορές όπως
- Να περιπλανιέται ή να χάνεται σε μέρη που του είναι οικεία
- Να χάνει προγραμματισμένα ραντεβού
- Να ξεχνάει να πληρώσει λογαριασμούς
- Να χάνει πράγματα και
- Να επαναλαμβάνει τις ίδιες ερωτήσεις
Οι περισσότεροι ασθενείς διαγιγνώσκονται σε αυτό το στάδιο.
Στάδιο 3– στο τελικό στάδιο ο ασθενής δεν είναι πλέον λειτουργικός στις καθημερινές του
δραστηριότητες, δεν μπορεί να κάνει μόνος του μπάνιο, έχει ακράτεια, χάνει την ικανότητα μάσησης,
χάνει την ικανότητα λεκτικής επικοινωνίας σε μεγάλο βαθμό και έχει κινητικά προβλήματα.
Τι προκαλεί Alzheimer?
Ακόμα δεν μπορεί να πει κάποιος με βεβαιότητα ποια είναι η βασική αιτία ή να κατανοήσει επακριβώς
τους λόγους που κάποιοι από εμάς θα νοσήσουν.
Ενώ είναι αποδεκτό στην επιστημονική κοινότητα ότι τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο, ωστόσο
σημαντικά φαίνεται να επηρεάζει και το κάπνισμα, το πόσο καλή είναι η κατάσταση της καρδιάς μας,
το lifestyle μας και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες. Ειδικά η συσχέτιση της υγείας της καρδιάς μας
με την εμφάνιση Alzheimer, φαίνεται να είναι μεγάλη, καθώς όσοι εμφανίζουν καρδιαγγειακά
νοσήματα φαίνεται να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες.
Τα άτομα που φροντίζουν…
Εδώ φτάνουμε σ΄ ένα ακόμα πολύ δύσκολο κομμάτι, που αφορά τους ανθρώπους που καλούνται να
πλαισιώσουν τα άτομα με Alzheimer, να τα φροντίσουν και να κάνουν τη ζωή τους πιο υποφερτή.
Καλούνται πολλές φορές βίαια και παράλληλα υποκινούμενα από αγάπη και πολλές φορές ηθικό χρέος
να βρίσκονται εκεί και να βλέπουν αγαπημένα τους πρόσωπα να αλλάζουν. Το βάρος που προκαλεί η
ευθύνη αυτή είναι πολύ μεγάλο και μπορεί να επιφέρει αλλαγές σε κοινωνικό, ψυχολογικό, οικονομικό
και σωματικό επίπεδο.
Απομόνωση, άγχος, μοναξιά, ενοχή, δέσμευση χρόνου με αποτέλεσμα την ανεργία, κόπωση είναι
μερικά από τα συμπτώματα που οι φροντιστές, μπορεί να βιώνουν συνειδητά ή ασυνείδητα.
Είναι πολύ σημαντική η υποστήριξη των ανθρώπων αυτών, από το περιβάλλον τους και είναι
σημαντικό να λάβουν αν χρειαστεί και πιο εξειδικευμένη βοήθεια, είτε σε ομάδες είτε μεμονωμένα.
Σε όποια θέση και αν βρεθήκαμε, βρισκόμαστε ή θα βρεθούμε, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η ιδέα του προσωρινού και απρόβλεπτου είναι αυτή που κάνει τη ζωή μας τόσο πολύτιμη.
Γιατί ως πολύτιμη πρέπει να τη δούμε. Και να βάλουμε τα δυνατά μας να τη ζήσουμε όπως τη θέλουμε.
Σοφία Λαζαρίδου
Ψυχολόγος MSc
