Η σημασία του ασβεστίου, του κύριου μεταλλικού στοιχείου στο ανθρώπινο σώμα, είναι τεράστια. Το ασβέστιο έχει δομικό ρόλο στα οστά, καθώς το 90% περίπου του ασβεστίου βρίσκεται στο σκελετό. Και ενώ οι περισσότεροι, θα συμπληρώσουν για τον σημαντικό ρόλο που παίζει στην υγεία των δοντιών και κάπου εκεί θα σταματήσουν… Εδώ θα υπογραμμίσουμε την σημασίας του για τη κυτταρική δομή, την πήξη του αίματος, τη συστολή των μυών, τη νευρική μεταβίβαση, την ενεργοποίηση ενζύμων και τη λειτουργία ορμονών.
- υγεία των οστών
Τα οστά αναδιαμορφώνονται συνεχώς. Η μείωση των επιπέδων οιστρογόνων στις γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση και για περίπου 5 χρόνια μετά οδηγεί σε ταχεία μείωση της οστικής μάζας. Με την πάροδο του χρόνου, οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορεί να αναπτύξουν οστεοπόρωση, κατά την οποία η οστική αντοχή υποβαθμίζεται. Η οστική απώλεια με την πάροδο της ηλικίας μπορεί επίσης να εμφανιστεί και στους άνδρες και να οδηγήσει σε οστεοπόρωση, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο καταγμάτων, ιδίως του ισχίου, των σπονδύλων και των αντιβραχιόνων. Ωστόσο ο κίνδυνος κατάγματος τείνει να αυξάνεται στους άνδρες περίπου 5 έως 10 χρόνια αργότερα από ό,τι στις γυναίκες.
- υγεία της καρδιάς
Το ασβέστιο δεσμεύει τα λιπαρά οξέα, οπότε μπορεί να μειώσει την απορρόφηση των λιπιδίων και επομένως να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Αρκετές μελέτες μέχρι και σήμερα έχουν δείξει συσχέτιση μεταξύ χαμηλότερης πρόσληψης ασβεστίου και υψηλότερου κινδύνου υπέρτασης, εγκεφαλικού επεισοδίου και αθηροσκλήρωσης. Όσο αναφορά τα συμπληρώματα ασβεστίου, ορισμένες κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο υπέρτασης ή μειωμένα επίπεδα χοληστερόλης, αλλά άλλες είχαν πιο μικτά αποτελέσματα.
- προεκλαμψία
Η υπέρταση και η πρωτεϊνουρία ή θρομβοπενία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ορίζεται ως “προεκλαμψία”. Εμφανίζεται συνήθως μετά την 20η εβδομάδα κύησης, και αποτελεί την κύρια αιτία μητρικής και νεογνικής νοσηρότητας και θνησιμότητας. Η συμπληρωματική χορήγηση ασβεστίου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο προεκλαμψίας, αλλά τα οφέλη μπορεί να ισχύουν μόνο για τις γυναίκες με ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά 1.500-2.000 mg ασβεστίου ημερησίως για έγκυες γυναίκες με χαμηλή διαιτητική πρόσληψη ασβεστίου για τη μείωση του κινδύνου προεκλαμψίας.
- καρκίνος
Το ασβέστιο μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου, ιδίως στο παχύ έντερο και το ορθό. Ωστόσο, τα στοιχεία σχετικά με τη σχέση μεταξύ της πρόσληψης ασβεστίου από τα τρόφιμα ή τα συμπληρώματα και των διαφόρων μορφών καρκίνου είναι αντιφατικά και περεταίρω έρευνα πρέπει να γίνει. Πιο συγκεκριμένα, μία πληθώρα ερευνών έχει ασχοληθεί με το ρόλο του ασβεστίου στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου ή του προδρόμου του, των αδενωμάτων. Παρά τα στοιχεία που υποστηρίζουν μια συσχέτιση μεταξύ υψηλότερης πρόσληψης ασβεστίου και χαμηλότερου κινδύνου καρκίνου του παχέος εντέρου, οι κλινικές δοκιμές που διερευνούν τα συμπληρώματα ασβεστίου για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου ή των αδενωμάτων είχαν μικτά αποτελέσματα.
- διαχείριση σωματικού βάρους
Μικτά είναι τα συμπεράσματα από έρευνες και κλινικές δοκιμές σχετικά με την υψηλή πρόσληψη ασβεστίου (είτε διατροφικά ή από συμπληρώματα) και το χαμηλότερο σωματικό βάρος ή μικρότερη αύξηση βάρους με την πάροδο του χρόνου. Έχουν προταθεί δύο εξηγήσεις:
- Πρώτον, οι υψηλές προσλήψεις ασβεστίου μπορεί να μειώσουν τις συγκεντρώσεις ασβεστίου στα λιποκύτταρα μειώνοντας την παραγωγή παραθορμόνης και της ενεργού μορφής της βιταμίνης D. Οι μειωμένες ενδοκυτταρικές συγκεντρώσεις ασβεστίου, με τη σειρά τους, μπορεί να αυξήσουν τη διάσπαση του λίπους και να αποθαρρύνουν τη συσσώρευση λίπους στα κύτταρα αυτά.
- Δεύτερον, το ασβέστιο από τα τρόφιμα ή τα συμπληρώματα μπορεί να δεσμεύεται σε μικρές ποσότητες διαιτητικού λίπους στο πεπτικό σύστημα και να εμποδίζει την απορρόφηση αυτού του λίπους. Πιο συγκεκριμένα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα ενδέχεται να περιέχουν πρόσθετα συστατικά που έχουν ακόμη μεγαλύτερες επιδράσεις στο σωματικό βάρος από ό,τι υποδηλώνει η περιεκτικότητά τους σε ασβέστιο από μόνη της. Για παράδειγμα, η πρωτεΐνη και άλλα συστατικά των γαλακτοκομικών προϊόντων μπορεί να διαμορφώνουν τις ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξη.
Εν κατακλείδι, να θυμάσαι πως τα τρόφιμα παρέχουν μια σειρά από θρεπτικά και άλλα συστατικά που έχουν οφέλη για την υγεία σου. Επομένως, οι διατροφικές σου ανάγκες θα πρέπει να καλύπτονται κυρίως μέσω των τροφίμων, είτε αναφερόμαστε στο ασβέστιο ή σε κάποιο άλλο μικροθρεπτικό συστατικό. Βέβαια υπάρχουν και οι περιπτώσεις, όπου τα εμπλουτισμένα τρόφιμα και τα συμπληρώματα διατροφής είναι χρήσιμα καθώς δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν με άλλο τρόπο οι ανάγκες για ένα ή περισσότερα θρεπτικά συστατικά (π.χ. κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων σταδίων της ζωής, όπως η εγκυμοσύνη). Σε κάθε περίπτωση, φρόντισε να κάνεις τον ετήσιο αιματολογικό σου έλεγχο και να συμβουλεύεσαι πάντα τον γιατρό σου.
Πηγές: